Kodeks Postępowania

Aby w trakcie swoich wydarzeń zapewnić każdemu komfort i bezpieczeństwo, Fundacja Candela stosuje zasadę zerowej tolerancji wobec wszelkich form mowy nienawiści, nękania, dyskryminacji, napastowania oraz działań o charakterze odwetowym. Wszelkie zachowania naruszające zasady szacunku i równego traktowania będą stanowczo karane i podlegać będą natychmiastowej reakcji organizatorów. 

Wspólnie, jako środowisko, budujemy przestrzeń opartą na otwartości, wzajemnym szacunku i współpracy. Każdy uczestnik wydarzeń Fundacji Candela zobowiązuje się do przestrzegania tych wartości, przyczyniając się tym samym do tworzenia warunków, w których nauka i dialog mogą rozwijać się bez barier. 

Warunkiem koniecznym udziału w każdym wydarzeniu organizowanym (lub współorganizowanym) przez Fundację Candela jest zapoznanie się i przestrzeganie zasad opisanych w niniejszym Kodeksie. Zasada ta dotyczy wszystkich osób biorących udział w wydarzeniu, w tym organizatorów, uczestników, prelegentów, wystawców, laureatów nagród, personelu oraz podwykonawców. 

W kwestiach nieuregulowanych niniejszym Kodeksem zastosowanie mają powszechnie obowiązujące przepisy prawa polskiego. 

Jak mogę zgłosić zdarzenie?

eśli chcesz zgłosić zauważony lub doświadczony przez siebie przypadek mowy nienawiści, nękania, dyskryminacji, napastowania oraz działań o charakterze odwetowym, możesz to zrobić w następujący sposób: 

• kontaktując się z dowolnym przedstawicielem Fundacji Candela podczas wydarzenia lub po jednego zakończeniu, lub 
• wysyłając wiadomość na dedykowany adres e-mail: code-of-conduct@candela.org.pl 

Zalecamy zapisanie możliwie jak największej liczby istotnych szczegółów (np. imion, dat, okoliczności czasowych i miejscowych, zachowań, wypowiedzi itp.), które mogą być pomocne w dochodzeniu dotyczącego zdarzenia. 

W celu zapewnienia sprawiedliwego i rzetelnego dochodzenia, Fundacja Candela nie przyjmuje anonimowych zgłoszeń. Jednocześnie Fundacja Candela przykłada najwyższą wagę do ochrony danych osób zgłaszających naruszenia Kodeksu oraz zachowania poufności ich danych. Poufność może zostać ograniczona jedynie w przypadkach, gdy jej zachowanie mogłoby naruszać prawa innej osoby, uniemożliwiać przeprowadzenie szczegółowego dochodzenia, lub gdy przepisy prawa wymagają ujawnienia informacji. W takich sytuacjach udostępnione dane będą ograniczone do niezbędnego minimum umożliwiającego przeprowadzenie rzetelnego dochodzenia oraz zapewnienie zgodności z obowiązującymi procedurami. 

Fundacja Candela nie toleruje działań odwetowych wobec osób, które w dobrej wierze zgłaszają przypadki mowy nienawiści, nękania, dyskryminacji, napastowania i działań o charakterze odwetowym. Te zachowania, zdefiniowane i opisane poniżej, stanowią naruszenie zasad Kodeksu i podlegają ściśle określonym konsekwencjom.

Czym są mowa nienawiści, nękanie, dyskryminacja, napastowanie i działania o charakterze odwetowym? 

Na potrzeby niniejszego Kodeksu, „mowa nienawiści”, „nękanie”, „dyskryminacja”, „napastowanie” (w tym „napastowanie seksualne”) oraz „działania o charakterze odwetowym” definiowane są w następujący sposób.

Mowa nienawiści obejmuje wszelkie formy wypowiedzi, które szerzą, propagują czy usprawiedliwiają nienawiść rasową, ksenofobię, antysemityzm oraz inne formy nienawiści bazujące na nietolerancji, m.in.: nietolerancję wyrażającą się w agresywnym nacjonalizmie i etnocentryzmie, dyskryminację i wrogość wobec mniejszości, imigrantów i ludzi o imigranckim pochodzeniu. Mowa nienawiści cechuje się brakiem tolerancji wobec odmienności, propagowaniem stereotypów, lub poniżającym traktowaniem innych mającym często podłoże dyskryminacyjne. 

Nękanie oznacza celowe, powtarzające się działania, których celem jest wywołanie uczucia zagrożenia, upokorzenia lub udręki u jednej lub więcej osób – szczególnie tych, które znajdują się w relatywnie słabszej lub bezbronnej pozycji. Może być ono realizowane przez jednostkę lub grupę posiadającą przewagę siły, statusu lub wpływów.  Może przybierać formę nadużyć werbalnych  (np. wyzwiska, ataki słowne), fizycznych (np. użycie siły, agresja fizyczna) oraz społecznych (np. ostracyzm, wykluczenie, rozpowszechnianie szkodliwych informacji), prowadząc do szkód fizycznych lub psychicznych. Przewaga siły może wynikać na przykład z większej siły fizycznej, wyższego statusu społecznego lub możliwości wpływania na warunki zatrudnienia i rozwój zawodowy innych osób.

Dyskryminacja to niesprawiedliwe, niekorzystne lub uprzedzone traktowanie określonej grupy osób wyłącznie ze względu na ich cechy osobiste, takie jak rasa, płeć, wiek, kolor skóry, orientacja seksualna, rozmiar ciała, pochodzenie etniczne lub narodowe, niepełnosprawność, wyznanie, stan cywilny, poglądy polityczne lub inne cechy niemające związku z wartością czyjejś pracy, dorobku zawodowego czy prezentowanych pomysłów.

Napastowanie to każdego rodzaju niepożądane zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności osoby fizycznej i stworzenie wobec niej zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery. Naruszenie godności może być wynikiem różnego rodzaju zachowań wyrażających się zarówno w gestach, słowach, stwierdzeniach lub obrazach znieważających, czy szykanujących daną osobę bądź w jakikolwiek inny sposób nękających ją. Molestowanie jest rodzajem dyskryminacji. Choć słownikowo znaczenie pojęcia molestowanie odwołuje do zachowań powtarzalnych (SJP: naprzykrzać się, natrętnie o coś prosić), to molestowanie może być aktem jednorazowym. Napastowanie często (choć nie zawsze) może dotyczyć cech osobistych, takich jak rasa, płeć, wiek, tożsamość płciowa, kolor skóry, orientacja seksualna, rozmiar ciała, pochodzenie etniczne lub narodowe, czy niepełnosprawność.

Napastowanie seksualne to napastliwe zachowania oparte o czyjąś płeć, tożsamość płciową lub orientację seksualną. Napastowanie seksualne obejmuje niepożądane zachowanie o charakterze seksualnym, prośby o przysługi seksualne (często opatrzone jawnymi lub dorozumianymi obietnicami lub groźbami, np. powiązanymi z zatrudnieniem, awansem lub uznaniem zawodowym), nacechowane seksualnie komentarze i sugestie werbalne, naruszenie nietykalności cielesnej lub zdjęcia oraz inne słowne, wizualne lub fizyczne zachowania o podłożu seksualnym tworzące nieodpowiednie, onieśmielające, wrogie, lub obraźliwe pod względem seksualnym środowisko.

Działania o charakterze odwetowym to bezpośrednie lub pośrednie działania lub zaniechania spowodowane zgłoszeniem mowy nienawiści, nękania, dyskryminacji lub napastowania i jednocześnie wyrządzające lub mogące wyrządzić nieuzasadnioną szkodę dla osoby dokonującej zgłoszenia. Działania odwetowe mogą obejmować: zerwanie umowy, degradację lub wstrzymanie awansu, wyłączenie z pracy lub aktywności zawodowej, szkody na reputacji zawodowej lub osobistej, lub niesprawiedliwe poniżanie pracy osoby zgłaszającej. Odwet może być wykorzystany jako metoda nękania lub napastowania, lecz, co najważniejsze, stosowanie go stwarza środowisko, w którym ofiary i świadkowie są mniej skłonni do zgłaszania nieprawidłowych zachowań. 

Co się stanie, jeśli zgłoszę zdarzenie?

Po otrzymaniu zgłoszenia niewłaściwego zachowania, Fundacja Candela przeprowadzi szczegółowe dochodzenie, w ramach którego odbędzie rozmowy ze stronami posiadającymi wiedzę na temat zdarzenia, w tym osobą zgłaszającą, domniemaną ofiarą (jeśli jest nią ktoś inny), wszelkimi znanymi świadkami oraz domniemanym sprawcą.

Przed zarekomendowaniem decyzji oraz dalszych działań Koordynatorowi Wydarzenia, Fundacja Candela zastrzega sobie prawo do skorzystania z porady prawnej lub innej porady specjalistycznej. Fundacja Candela może skonsultować się z domniemaną ofiarą i/lub osobą zgłaszającą przed podjęciem jakichkolwiek działań.

W przypadku stwierdzenia przez Fundację Candela naruszenia zasad Kodeksu, Fundacja Candela zastrzega sobie prawo do podjęcia odpowiednich działań dyscyplinarnych, w tym zawieszenia lub usunięcia uczestnika z udziału w wydarzeniu organizowanym przez Fundację Candela bez zwrotu opłaty rejestracyjnej lub innej rekompensaty. W przypadku poważnych lub powtarzających się wykroczeń, mogą zostać nałożone bardziej dotkliwe konsekwencje takie jak zakaz udziału w przyszłych wydarzeniach Fundacji Candela, poinformowanie o zdarzeniu pracodawcy osoby naruszającej zasady, zgłoszenie sprawy do odpowiednich organów ścigania oraz inne środki zgodne z obowiązującymi przepisami prawa. 

Oświadczenie

Niniejszy Kodeks postępowania został stworzony w oparciu o Kodeks Postępowania międzynarodowego towarzystwa naukowego Optica (dawniej The Optical Society of America – OSA), definicję molestowania opublikowaną na stronie Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Rekomendację R (97) 20 Komitetu Ministrów Rady Europy.

Powyższa wersja Kodeksu postępowania została zatwierdzona Uchwałą nr 2/2025 Zarządu Fundacji Candela.